Οι μαντεψιές για τα ορτύκια

Αυτές τις μέρες είναι που αξίζει τον κόπο η αναζήτηση του περασματιάρικου ορτυκιού. Η Νότια Πελοπόννησος, η Μάνη, η Χαλκιδική, όλα τα νησιά από τη Σαμοθράκη και τη Θάσο μέχρι την Κρήτη και τη Γαύδο, φιλοξενούν για ένα βράδυ τους ταξιδιώτες της νύχτας.

Οσο πιο συχνά βγαίνουμε, τόσο πιο μεγάλες είναι οι πιθανότητες να πέσουμε σε ένα μεγάλο πέρασμα. Αλλά και να μην πετύχουμε το μεγάλο πέρασμα, μετά τις 10 του Σεπτέμβρη όλο και κάποιο ορτύκι θα σηκώσουμε. Το όφελος είναι πολλαπλό. Τα σκυλιά και εμείς αποκτούμε φυσική κατάσταση τέτοια, που θα μας χρειαστεί όταν πέσουν τα πολλά ορτύκια, αλλά και αργότερα στην μπεκάτσα ή στην πέρδικα.

 Μεγάλη υπόθεση είναι να συναντά το σκυλί μας κάθε μέρα ένα δύο ορτύκια. Ακόμα καλύτερα αν βγάζουμε τρία τέσσερα και τα μισά μας φεύγουν. Η φέρμα του σκύλου μας θα μεγαλώσει σε απόσταση, ενώ ο χρόνος της φέρμας θα παραταθεί και θα σταθεροποιηθεί.

Από τις 8-9 Σεπτέμβρη μέχρι και όλο τον Οκτώβρη, περνάνε ορτύκια σε μεγάλους αριθμούς. Τα πιο πολλά και καλά περάσματα γίνονται μετά του Σταυρού στις 14 Σεπτέμβρη.

Από το 1988 που πάω στη Μάνη και στην περιοχή της Κορώνης για ορτύκια, έχω παρατηρήσει ότι η ημερομηνία 14 είναι σημαδιακή γιατί είναι χαρακτηριστική και τη θυμόμαστε εύκολα, και όχι γιατί η η ίδια ημερομηνία από μόνη της... «βγάζει» ορτύκια... Απλά συμβαίνει κάθε χρόνο μια δύο μέρες πριν ή μία δύο μετά του Σταυρού να αλλάζει ο καιρός, «σπρώχνοντας» τα ορτύκια και τα τρυγόνια μαζικά στην αποδημία.

Πάντα ή σχεδόν πάντα, η μέρα του Σταυρού θα βγάλει διπλό πέρασμα με τρυγόνια και ορτύκια... Από εκεί και πέρα προσωπικά πιστεύω ότι οι ημερομηνίες έχουν αλλάξει και ότι τα περάσματα έχουν μετατοπιστεί πιο πίσω.

Ο Οκτώβρης έχει τα τελευταία χρόνια δώσει καλύτερα περάσματα ορτυκιού από τον Σεπτέμβρη. Ενα μεγάλο βέβαια πλεονέκτημα είναι ότι τον Οκτώβρη ορτύκι κυνηγούν πολύ πιο λίγοι κυνηγοί

Πάντως, πιο πολύ πιστεύω στον καιρό παρά στις ημερομηνίες. Για να έχει ένα καλούτσικο ή καλό πέρασμα από πουλιά πρέπει να έχει όλη μέρα κι όλη νύχτα στους κάβους και στα ακρωτήρια 4- 5 μποφόρ. Θα περάσουν ορτύκια και τρυγόνια, αλλά θα μείνουν και πολλά.

Οι άνεμοι...Για να κάνει πολύ μεγάλο πέρασμα, πρέπει από νωρίς να φυσάει ελαφρό αεράκι 2-3 μποφόρ ώστε τα πουλιά μόλις νυχτώσει να ξεκινήσουν, άλλα μετά τις δώδεκα το βράδυ ή το πολύ μέχρι τις τρεις, να βάλει αέρα από 6-7 μποφόρ.

Την άλλη μέρα θα είναι «φίσκα» στα πουλιά. Αυτό όμως γίνεται λίγες φορές από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τα μέσα Οκτώβρη, που είναι ο «καιρός» των τρυγονιών και των ορτυκιών. Μετά τα μέσα Οκτώβρη, επειδή τα τρυγόνια έχουν περάσει, με τις ίδιες συνθήκες έχει μόνο ορτύκια.

Ο βοριάς φέρνει τα πάντα. Η διαφορά μεταξύ τρυγονιού και ορτυκιού είναι ότι, εκτός εξαιρέσεων, ο νοτιάς είναι σαν να τίθεται απαγορευτικό για τα ορτύκια, κάτι που δεν ισχύει για τα τρυγόνια. Αν δώσει νοτιάδες την εβδομάδα που έρχεται, μετατοπίστε χωρίς συζήτηση την άδειά σας μια βδομάδα αργότερα. Οι νοτιάδες κρατούν συνήθως 4-5 μέρες, αλλά μετά «καπάκι» έρχεται το μεγάλο πέρασμα.

Τα πράγματα είναι απλά. Υπάρχουν δύο τρόποι για να πέσουμε σε πέρασμα. Ο πρώτος είναι με τις ημερομηνίες. Από τις 10 περίπου Σεπτεμβρίου μέχρι τις 25 ή το τέλος, κάνουμε «βάρδιες» σε ένα ξερονήσι ή σε ένα ακρωτήρι, στα μέρη που είπαμε παραπάνω. Στο διάστημα αυτό θα υπάρξουν σίγουρα δύο -τρία περάσματα και τρυγονιού και ορτυκιού. Οσο περνάνε οι μέρες θα αυξάνεται το ορτύκι και θα μειώνεται το τρυγόνι.

Ο δεύτερος τρόπος... είναι η ΕΜΥ! Η πρόβλεψη δηλαδή του καιρού. Βροχές, καταιγίδες και άστατος καιρός, σπρώχνει μαζικά τα πουλιά σε αποδημία. Προσοχή όμως, γιατί τα πουλιά φεύγουν μια δυο μέρες πριν τις καταιγίδες και αμέσως μετά την πρώτη μέρα που θα λάμπει ο ήλιος και θα βάλει το βοριαδάκι. Ποτέ δεν ταξιδεύουν με καταιγίδα και βροχή. Θυμάμαι στη Μάνη τρομερά περάσματα με ντάλα ήλιο και μπουνάτσα, αλλά αν κοίταζες τις μετεωρολογικές προβλέψεις στη βόρεια Ελλάδα, έδειχναν από την επόμενη μέρα βροχές και καταιγίδες.

Βοριαδάκια λοιπόν και παραλλαγές του βοριά, είναι ο καλύτερος καιρός για εμάς. Ποτέ νοτιάς! Οι παλιοί κυνηγοί στην Κορώνη έλεγαν:

-«Αμα το πρωί γράφεις το όνομά σου από την υγρασία πάνω στο καπό του αυτοκινήτου, γύρνα για ύπνο με την κυρά σου, μην πας πουθενά...»

ΜΠΑΜΠΗΣ ΓΚΑΒΑΣ