Δύο παραλλαγέs σε μία φέρμα

Ποτέ δεν σκέφτηκα ότι το σημερινό «μοντέρνο» αγγλικό σέττερ, όταν φερμάρει ξαπλωμένο στη γη ή χαμηλωμένο, το κάνει... από τεμπελιά ή γιατί αναζητεί ξεκούραση μετά από την αναζήτηση του θηράματος.

Γράφω «σημερινό ή μοντέρνο σέττερ», γιατί αυτό έχει τη συνήθεια να φερμάρει τις περισσότερες φορές ξαπλωμένο ή χαμηλωμένο. Το παλαιό σέττερ φέρμαρε πάντοτε όρθιο! Το ωραίο είναι ότι όταν φερμάρει, εάν δεν είναι ξαπλωμένο ή διπλωμένο πάνω στο χώμα, δεν θεωρείται μεγάλο κατόρθωμα από τους σημερινούς διασώστες της φυλής. Εάν φερμάρεις κάτω είσαι ένας στυλίστας! Εάν στέκεσαι μόνο, είσαι απλώς ένας σκύλος!

Στο άγριο θήραμα ωστόσο, μερικά από τα μοντέρνα σέττερ φαίνεται πως... ξεχνούν να φερμάρουν ξαπλωμένα, όμως στα ορτύκια εκτροφής δεν θα δεις κανένα όρθιο, ακόμα και αν πληρώνεις για αυτό!!!

Αναζητώντας την ιστορία του παλιού αγγλικού σέττερ υπάρχουν πολλά ντοκουμέντα, εικόνες, φωτογραφίες, που αναδεικνύουν τη μορφή του από τα παλιά. Φέρμαρε όρθιος, στηριγμένος στα τέσσερα πόδια, σταθερός σαν βράχος. Η ουρά του βρισκόταν πάνω από τη γραμμή της ράχης, όπως επίσης ψηλά στον άνεμο κρατούσε και το κεφάλι του...

Το μοντέρνο σέττερ παίρνει άλλες στάσεις όταν φερμάρει, τελείως αντίθετες. Μπορεί να το δείτε συσπειρωμένο, μαζεμένο σαν κουβάρι, καθιστό ή ημικαθιστό. Συχνά το βλέπετε μόνο από την άκρη της μύτης ή την άκρη της ουράς. Το να φερμάρει στο έδαφος μου μοιάζει σαν ένα αστείο για παιδιά.

Κάτι σαν το κρυφτό: καθώς κινείται, ανεβαίνοντας στη μυρωδιά του θηράματος, ελαφραίνει σε βάρος, χαμηλώνει η φιγούρα του, πλησιάζει στο θήραμα με φόρα και δύναμη, όμως τη στιγμή που φτάνει να φερμάρει χάνει όλη του την επιφύλαξη και πέφτει στο έδαφος, όπως όπως...

Διαβάζω από την αναφορά των κριτών κυνηγετικών αγώνων:

«... Πάντοτε ταχύτατο, φερμάρει στη γη, δουλεύει ανεξάρτητο όταν τρέχει ζευγάρι. Περνά μπροστά με καλπασμό σταθερότατο... μέσα στο ψηλό σιτάρι βλέπεις ένα στίγμα να εξαφανίζεται, σέρνεται προς τα εμπρός, φέρμα, ξεπέταγμα...».

Το στυλ όμως είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τη φέρμα.

Η «μόδα»...Στο έδαφος μπορεί να ξαπλώνει για πολλούς λόγους. Γνωρίζοντας την ιστορία των παλαιών σέττερ και πώς ήταν αυτά, έχω την αίσθηση πως η «ξαπλωτή φέρμα» καθιερώθηκε από κάποια μόδα. Αυτό το στυλ το αντιγράφουν άσχημα ακόμα και μερικά πόιντερ. Αναρωτιέται κανείς τι απέγιναν αυτά τα σέττερ που φέρμαραν όρθια, στημένα στα τρία πόδια με το μπροστινό σε κάμψη, ενώ κρατούσαν το κεφάλι και την ουρά ψηλά. Υπήρξαν κάποτε, αλλά τι έγιναν τώρα; Θυμάμαι την έκπληξη ενός νεαρού κυνόφιλου, που αντικρίζοντας ένα τέτοιο παλιό σέττερ δήλωσε: - «Μα είναι καθαρόαιμο!!!». Κι όμως οι Ε. Laverack, Ρ. Llewellin, W. Humphrey, ανάθρεψα ένα αγγλικό σέττερ που δεν ήταν όπως το σημερινό. Βέβαια χρειάζεται να το πούμε αμέσως: Αλλοι καιροί, άλλα σκυλιά! Τότε κυνηγούσαν κάθε μέρα, από το πρωί ως το βράδυ και για εβδομάδες, συχνά στον ίδιο ρυθμό, με διαλείμματα το μεσημέρι μόνο για ένα τσάι.

Σήμερα κυνηγούμε με ένα σέττερ, το οποίο μας βολεύει να είναι έτσι, προσαρμοσμένο στην εποχή του και τις προσδοκίες μας, οι οποίες δεν είναι και μεγάλες. Το παλαιό εγγλέζικο σέττερ στη φέρμα ήταν όρθιο, ευθύ στα πόδια του, σαν κομμάτι από γρανίτη, όπως έγραψε ο Humphrey, με το κεφάλι ψηλά στον αέρα και την ουρά υψωμένη πάνω από τη γραμμή της ράχης. Ετσι ακριβώς έφερε το κεφάλι και την ουρά και στον καλπασμό.

«Σιχαίνομαι, έγραφε ο Humphrey, τα σέττερ που καλπάζουν με την ουρά χαμηλά, σαν αλεπούδες. Εχουν μέλλον τα σέττερ που ψάχνουν με το κεφάλι ψηλά... Δεν αξίζουν και απομακρύνω από το εκτροφείο αυτά που φερμάρουν στη γη».

«Το κεφάλι ψηλά στη φέρμα, δείχνει στον κυνηγό ότι πιο μπροστά υπάρχει θήραμα, και σου δίνει χρόνο να πλησιάσεις το σκυλί. Αλλά εάν φερμάρει με το κεφάλι χαμηλά, το θήραμα είναι εκεί μπροστά και εύκολα ξεσηκώνεται». Από τις αναμνήσεις του Humphrey ιδού και οι περιγραφές του για το σέττερ Dashing Bande Bondhu, δικιάς του εκτροφής, και χαρισμένο σε ένα φανατικό ιερακοθήρα της εποχής:

- «Πολύ δυνατό, ακούραστο, αλλά... άχρηστο, γιατί φερμάροντας στο έδαφος δεν ήταν ορατό ούτε στον κυνηγό ούτε στο γεράκι. Ηταν μια καταστροφή».

Μπορεί κάποιος να διαψεύσει τον Ηumphrey;

Από τις πολλές φωτογραφίες που έχω στην κατοχή μου, μερικές παρουσιάζουν την αληθινή ιστορία του παλιού αγγλικού σέττερ. Πρόκειται για σκυλιά που γενετικά στέκουν μακριά από τα σημερινά δικά μας σέττερ.

Δυο εποχέςΕγώ έχω ένα ζευγάρι σέττερ της γενεαλογίας Llewellin, την οικογένεια που κληρονόμησε ο Humphrey και που προέρχονται από αυτά ακριβώς τα ζώα. Και αυτά φερμάρουν κατά τον ίδιο τρόπο, όρθια! «Αλίμονο αν δεν ήταν έτσι» έγραφε ο Wostenholm, ο τελευταίος θρυλικός εκτροφέας Llewellin setters.

Οταν λύνω ένα ζευγάρι σέττερ - ένα Llewellin και ένα ιταλικής εκτροφής - και τα ελευθερώνω στον κυνηγότοπο, ζω δύο στιγμές, από δύο διαφορετικές εποχές, με δύο διαφορετικά σέττερ. Με ικανοποιεί το μοντέρνο σέττερ για το πώς εκφράζεται, όμως με τα Llewellin ξαναζώ την ιστορία τους.

Κάποιες φορές έχω την εντύπωση πως μερικά από τα δικής μου εκτροφής, πιο αντιπροσωπευτικά μοντέρνα σέττερ, ζητούν άδεια από το θήραμα για να φερμάρουν στο έδαφος. Αντίθετη είναι η φέρμα των παλιών σέττερ, κυρίως όταν αυτά πηγαίνουν για πέρδικες στις Αλπεις. Ο αγαπητός μου φίλος Panatoni, με τη δικαιολογία της περιπέτειας και της αναζήτησης νέων γνώσεων, έφθασε μέχρι την Κίνα για να κυνηγήσει ορεινές πέρδικες. Και στην Κίνα, στις απέραντες βραχώδεις εκτάσεις, μόνο τα πόδια των Llewellin αντέχουν στον καλπασμό στις σκληρές πέτρες.

Να φερμάρει όρθιο ή ξαπλωμένο;

Να φερμάρει όπως θέλει, αρκεί να φερμάρει!

Να φερμάρει όπως θέλει, από όσο πιο μακριά μπορεί, αλλά πάντα μπροστά στη μύτη του να βρίσκεται θήραμα.

Ο Llewellin έγραφε: «Η ουρά ψηλά, που δείχνει προς τον ουρανό, είναι σαν να λέει: εγώ το σέττερ είμαι εδώ και εσύ μπορείς να προχωρήσεις προς αυτό το σημείο».

Συνεχίζω να ασχολούμαι και με τα Llewellin και με τα μοντέρνα σέττερ. Τα πρώτα, αμόλυντα, είναι και κληρονόμοι μιας ρομαντικής και θρυλικής ιστορίας. Τα δεύτερα - που από τις παλιές γενεαλογίες προέρχονται και αυτά - ακολουθούν χωρίς παραφωνίες τους μοντέρνους κανόνες.

GIORGIO ΜΟRSΙΑΝΙ